- BÖLÜM-2 KOMPRESÖRLERDE ARIZA BULMA
- GİRİŞ
- İklimlendirme ve soğutma sistemleri kondenser ve evaporatörleri arızalı iken çalışabilirler, ancak kompresörleri bozulduğunda asla çalışamazlar. Kompresör soğutma sistemlerinin kalbidir, o arıza yaptığında sistem de arızalı demektir. Çünkü kompresör problemleri çok önemlidir ve derhal çözülmesi gerekir.
- Kompresör problemleri elektriksel veya mekanik olmak üzere iki genel tiptedir. Aynı zamanda problemler kompresörün pistonlu, vidalı, kanatlı-rotorlu, sarmal veya santrifüj olmasına bağlı olarak değişir. Bunların ilk dördü pozitif sıkıştırmalı, son tip ise kinetik sıkıştırmalı prensiple çalışır.
- MEKANİK PROBLEMLER
- PARÇALARIN BOZULMASI
- GÜRÜLTÜLÜ ÇALIŞMA
- AŞIRI ISINMA
- SIKIŞTIRMA ARIZASI
- CONTALARIN BOZULMASI (Yalnızca açık tiplerde)
- PARÇALARIN BOZULMASI
- Kompresör çalışmaya başlarken zorlanma sesi çıkarır
- Termik devreye girebilir
- Elektrik devresini kesin
- Açık kompresör milini elle veya manivela ile çevirmeye çalışın.
- Problem genellikle yağ eksikliğinden kaynaklanır.
- ÇÖZÜM: Tamir edin veya değiştirin.
- GÜRÜLTÜLÜ ÇALIŞMA
- Genellikle yağlama problemi olduğunu gösterir.
- İlk kalkışta duyulan takırtılı ses yağın içinde yoğunlaşan akışkanın kaynamasından ve supaplara yağ kaldırmasından kaynaklanır.
- Karter ısıtıcı veya süpürmeli kumanda uygulanabilir.
- Küçük kompresörlerdeki gürültü iç gövde yaylarından birinin kopmasından dolayı oluşabilir
- Zırıltı şeklindeki ses eski hermetik kompresörlerdeki supaplardan kaynaklanır, zararsızdır.
- Bazen boruların birbirine temasından da ses oluşabilir.
- AŞIRI ISINMA
- Endüstriyel kompresörlerde su soğutma ceketleri bulunabilir ve bu soğutma devresi tıkanmış olabilir.
- Konvansiyonel kompresörlerde:
- Aşırı yük veya yüksek kızgınlık ayarı
- Kompresör tipi için aşırı sıkıştırma oranı
- Yüksek basma hattı basıncı
- Düşük yağ seviyesi
- SIKIŞTIRMA ARIZASI
- Sıkıştırma arızası çeşitli şekillerde görülür:
- Sürekli veya sıcak çalışma
- Yüksek emme basıncı
- Düşük basma basıncı
- Eksik soğutma kapasitesi
- Servis valfi olan kompresörler için basit test:
- Emme hattı servis valfine alçak basınç göstergesi bağlanır. Normal yükte karterde soğutucu akışkan yok iken 1 dakikada 15-20 inç vakum yapabilmelidir.
- Basma hattına bağlanan basınç göstergesindeki basınç kompresör durduğunda dakikada 3-4 psi’den daha fazla düşmemelidir.
- SIZDIRMAZLIK (KÖRÜK) ARIZASI
- Açık pistonlu tiplerde kompresör körüğünden ve silindir kapak contalarından kaynaklanabilir.
- Şayet kompresör vakumda çalışıyorsa sisteme nem ve hava girebilir.
- Aşırı ısınma ve titreşimli çalışma sızdırmazlık arızasına neden olabilir.
- ÇEŞİTLİ MEKANİK PROBLEMLER
- Kompresör arızalarının %80’i aşağıdaki mekanik durumlardan kaynaklanır:
- Sıvı yürümesi: Kompresör çalışıyorken kompresöre sıvı haldeki soğutucu akışkan döner.
- Taşmalı kalkış: Kompresör durma konumunda iken yağ içine soğutucu akışkan buharı göçü olur ve çalışırken yağı köpüklendirir.
- Sıvı vuruntusu : Çalışma esnasında silindir içine aşırı miktarda soğutucu akışkan veya yağ girmesi.
- Yüksek Basma Hattı Sıcaklıkları: Basma hattı kızgın gaz sıcaklıkları tasarlanan değerden daha yüksek olur.
- Kompresör Yağ Kayıpları: Sistemden dönen yağ, kompresörden ayrılan yağ miktarından daha düşük olur.
- PİSTONLU KOMPRESÖRLER Piston ve silindir mekanizmalarını kullanarak sıkıştırma işlemini sağlayan kompresördür. Piyasadaki kompresörlerin yaklaşık %90’ı pistonlu tiplerden oluşur. Çok geniş bir kapasite kullanım aralığına sahiptir (0-1400 kW). Açık, kapalı (hermetik) ve yarı hermetik tipleri bulunmaktadır. Sıkıştırma işlemi krank biyel mekanizması ile sağlandığından çok yüksek devirlere çıkılamaz, yan atalet kuvvetleri nedeniyle aşınma ve kayıplar artar. Ancak bakım ve tamirleri kolay ve ucuz oldukları için çok fazla tercih edilmektedirler.
- Açık tip pistonlu kompresörler Bu tip kompresörler ticari soğutma uygulamalarında ve soğuk depolama tesislerinde kullanılır. Motor çıkış kademesi 3 kW ile 250 kW arasında değişmektedir. Kasnaklı tiplerde kasnak çapı değiştirilerek kompresör devir sayısı değişebilir. Sökülüp tamir edilebilir. Olumsuz yönleri; ana mil körüğünün zamanla yıpranıp gaz ve yağ kaçaklarına neden olması, fazla yer kaplayıp kompakt tasarıma uygun olmayışıdır.
- Açık tip pistonlu kompresörler
- Yarı hermetik pistonlu kompresörler
- Pistonlu kompresörler
- PİSTONLU KOMPRESÖR ARIZALARI
- 1. Kompresör çalışmıyor
- Kontrol devresi açık
- Motora enerji gelmiyor
- Motor kısa devreli veya sıkışık
- Motor sargıları yanık
- Yağ basıncı motorun çalışması için yeterli değil
- 2. Kompresör çalışmıyor, motor vızıldıyor
- Motorda düşük voltaj var
- Motor kısa devreli veya sıkışık
- Kompresör sıkışık
- Kompresör yük boşaltma devresi çalışmıyor
- Fazlardan biri gelmiyor
- Kalkış kapasitörü kesik (açık) devre
- Yardımcı sargı kesik
- Röle arızalı
- Sargılar topraklı
- 3. Kompresör çalışıyor fakat yardımcı sargı hala devrede kalıyor
- Röle arızalı (röle kontakları yapışık)
- Düşük voltaj
- Hasarlı sargılar
- Daimi kapasitör kısa devre
- Kompresör sıkışık çalışıyor
- Ana-yardımcı sargı uçları yanlış bağlı
- Yüksek basma basıncı
- 4. Kompresör sürekli çalışıyor
- Eksik soğutucu akışkan
- Kontrol kontakları yapışık
- Kirli kondenser, hava ve yoğunlaşmayan gazlar
- Aşırı yük
- Tıkalı genleşme valfi veya yüksek kızgınlık
- Kontaktör kontakları yapışık
- Termostat yanlış ayarlanmış
- 5. Kompresör kısa aralıklı çalışıyor
- Eksik gaz
- Solenoid valf sızdırıyor (süpürmeli kontrol)
- Basınç anahtarları yanlış ayarlanmış
- Kısıtlı sıvı hattı akışı
- Tıkalı veya buzlanmış TGV
- Kirli veya arızalı kondenser
- Arızalı termostat
- Hasarlı motor sargıları
- Aşırı yük
- 6. Kompresör çalışıyor, fakat aşırı yükleniyor
- Düşük voltaj
- Eksik yağlama
- Aşırı yük
- Kirli kondenser, hava ve yoğunlaşmayan gazlar
- Daimi kapasitör kesik devre
- Hasarlı sargı
- Fazlardan biri kesik veya dengesiz
- Motor soğutması yetersiz (uzun süreli çalışma)
- 7. Kompresör gürültülü çalışıyor
- Yağ yetersiz
- Karterde sıvı soğutucu akışkan mevcut
- Sıvı yürümesi var
- Mekanik hasar
- Gevşek veya aşırı sıkı kompresör bağlantıları
- Aşırı yağ
- Borular temas ediyor
- Hermetik kompresör iç sargı yayları hasarlı
- 8. Kompresör yağ eksiltiyor
- Yetersiz yağ şarjı
- Tıkalı valf ve filtreler
- Sıvı yürümesi
- Yağda sıvı akışkan bulunması
- Yüksek sıkıştırma oranı
- Karter bağlantıları kaçaklı
- Eksik soğutucu akışkan
- Karter ısıtıcıları arızalı
- Gaz-yağ oranı düşük
- 9. Yağ basıncı düşük
- Gösterge hatalı
- Yağ eksik
- Yağ emniyet valfi arızalı veya yanlış ayarlı
- Tıkalı yağ süzgeci
- Yağa soğutucu akışkan karışıyor
- Yağ pompası arızalı
- Yağ emiş boruları tıkalı
- 10. Yağ basıncı yüksek
- Gösterge hatalı
- Emniyet valfi arızalı veya yanlış ayarlı
- Yağ emniyet çıkışı tıkalı
- Dağıtım boruları tıkalı
- Yağ soğuk veya yanlış seçilmiş
- 11. Kompresör sarsıntı yapıyor
- Kompresör ile taban arasına yanlış yalıtım konmuş
- Bağlantı cıvataları gevşek
- Kompresör iç parçalarında hasar
- Emme ve basma hat bağlantıları titreşimli yerlere yapılmış
- Motor-kompresör bağlantıları uygun ayarlanmamış
- 12. Karter ve gövde çok soğuk, terli veya karlı
- Kompresöre sıvı halde soğutucu akışkan geliyor.
- 13. Karter ve silindir, emme hattı basıncına göre sıcak
- Düşük soğutucu akışkan şarjı
- Yüksek kızgınlık
- Aşırı yük
- 14. Emme hattı basıncı düşük
- Kısıtlı sıvı hattı, genleşme valfi, filtre-kurutucu
- Uygunsuz genleşme valfi kızgınlık ayarı
- Solenoid valf kapalı
- Termal kuyruğun şarjı eksik
- Eksik gaz
- Evaporatördeki karlanma
- Fan arızası
- Valf iğnesi küçük seçilmiş
- 15. Emme hattı basıncı yüksek
- Aşırı yük
- Kompresör hacimsel verimi düşük
- Kızgınlık ayarı düşük
- Valf iğnesi büyük seçilmiş
- Aşırı soğutucu akışkan şarjı
- Kirli kondenser, hava ve yoğunlaşmayan gazlar
- 16. Emme hattı sıcaklığı düşük
- Kızgınlık ayarı düşük
- Evaporatör karlı veya kirli
- Fan arızası
- Aşırı soğutucu akışkan şarjı
- Soğutma yükü yetersiz
- 17. Emme hattı sıcaklığı yüksek
- Yüksek kızgınlık ayarı
- Düşük soğutucu akışkan şarjı
- Aşırı yük
- Kirli kondenser, hava ve yoğuşmayan gazlar
- Kondenser fan arızası
- Kısıtlı sıvı hattı
- 18. Basma hattı basıncı düşük
- Kompresör hacimsel verimi düşük
- Eksik soğutucu akışkan şarjı
- Kısıtlı sıvı hattı
- Kondenserden fazla su akışı olmaktadır
- Su çok soğuktur
- Dış hava sıcaklığı çok düşük
- Aşırı kızgınlık ayarı
- 19. Basma hattı basıncı yüksek
- Kirli ve arızalı kondenser
- Fazla soğutucu akışkan
- Sistemde hava ve yoğuşmayan gazlar bulunması
- Yoğuşma ortam sıcaklığı yüksek
- Yoğuşma ara maddesi yetersiz
- Evaporatörde aşırı yük
- Kondenser fan arızası
- Düşük kızgınlık ayarı
- 20. Basma hattı sıcaklığı düşük
- Kondenserde kapasitesi aşırı büyük (kış)
- Kompresöre aşırı sıvı yürümesi var
- Kompresör sıkıştırma kapasitesi çok düşük
- Aşırı soğutucu akışkan şarjı
- 21. Basma hattı sıcaklığı yüksek
- Kondenserde kirlenme veya arıza
- Sistemde hava ve azot bulunması
- Soğutma yükünün fazla olması
- Eksik soğutucu akışkan (hermetik komp soğutulamıyorsa)
- Kızgınlık ayarı yüksek
- Kısıtlı sıvı hattı
- 22. Silindir kapak contaları kaçırıyor
- Kapak yanlış sıkılmış
- Kapak saplamaları gevşek
- Tamirden sonra eski conta kullanılmış
- Pleyt ve kapak yüzeyi hasarlanmış
- 23. Karterden yağ eksiliyor
- Evaporatörde ve emme hattında yağ birikmesi
- Kompresöre sıvı yürümesi
- Kışın karterde sıvı akışkan birikmesi
- Yağ ve sıkıştırma segmanlarının hasarlanması
- Yağ ayırıcı arızalı
- Hasarlı silindir veya gömlek
- Körük veya contalardan yağ kaçırıyor
- Kompresörde aşırı sıkıştırma oranı (zorlanma)
- 24. Kompresör ve boru bağlantılarındaki yağ sızıntıları
- Rakor ve kaynak bağlantılarında kaçak
- 25. Mil contası (körük) yağ kaçırıyor
- Körük hasarlı (bozuk)
- 26. Gözetleme camında kabarcık görünüyor
- Eksik soğutucu akışkan
- Hava ve azot bulunması
- Yetersiz yoğuşma
- Kompresörde yetersiz sıkıştırma
- TGV kızgınlık ayarı çok düşük
- Filtre-kurutucunun kısmen tıkanması
- 27. Kompresör durduğunda su akışı devam ediyor
- Su regülatör vanası ayarsız
- Su regülatör vanası arızalı
- 28. Su regülatör valfi gıcırdıyor
- Su akışı ve basıncı fazla
- Su regülatör vanası ayarsız veya arızalı
- Su içinde hava kabarcıkları mevcut
- Su içinde yabancı parçacıklar mevcut
- ROTORLU (PALETLİ) KOMPRESÖRLER Bu kompresör bir rotora sahip silindirik gövdeden oluşur. Rotor üzerinde gövde içine temas eden hareketli kanatçıklar mevcuttur. Rotor gövde içine eksenden kaçık yerleştirildiğinden dönme hareketi sonucunda soğutucu akışkan buharı genişleyen hacimden emilir, daralan hacimden sıkıştırılır. Motor çıkış güçleri 0.6-200 kW arasındadır. Büyük kompresörler ondan fazla kanata sahiptir. Bu kompresörler büyük tesisler için (booster) ve küçük ev tipi soğutucu ve klima uygulamalarında kullanılmaktadır. Dönel kompresörlerin bir değişik biçimi sabit tek kanatlı tipler olup standart vakum pompalarında kullanılır.
- İKİZ ROTORLU KOMPRESÖRLER
- DÖNEL (ROTORLU) KOMPRESÖRLER
- DÖNEL (ROTORLU) KOMPRESÖRLER ARIZALARI
- Sıkışma
- Gürültü
- Aşırı Isınma
- Yetersiz Pompalama
- Sıvı yürümesi (küçük kompresörlerde)
- ROTORLU KOMPRESÖR ARIZALARI
- KOMPRESÖR ÇALIŞMIYOR
- Basma hattı valfi kapalı
- Motorun kalkış momenti aşırı yükten dolayı yetersiz.
- KOMPRESÖR ÇALIŞIYOR FAKAT AZ SONRA DURUYOR
- Termik devreyi kesmiştir
- Yağ soğutma ceketindeki yüksek sıcaklık termostatı devreyi kesmiştir.
- Su soğutma ceketindeki sıcaklık termostatı devreyi kesmiştir.
- Yağ soğutma ceketindeki düşük sıcaklık termostatı devreyi kesmiştir.
- VİDALI (HELİSEL) KOMPRESÖRLER Bu tip kompresörler vida dişine benzeyen ikiz çalışan helisel rotor grubuna sahiptir. Vidalardan biri loblara (diş çıkıntısı), diğeri ise lob boşluklarına sahiptir. Rotorlar gövde içine hassas olarak yerleştirilmiştir. Rotorlardan biri motora bağlı olup diğerini de hareketlendirir. Soğutucu akışkan buharı rotorlar üzerindeki lob boşluklarından taşınarak sıkıştırılmış olur. Eskiden bu tip kompresörlerin büyük tesisler için yalnızca açık ve yarı hermetik tipleri mevcuttu. Günümüzde küçük ticari sistemler için hermetik tipleri de geliştirilmiştir
- Vidalı Kompresörlerde Yağlama Sistemi
- VİDALI KOMPRESÖR ARIZALARI
- Yağ aşırı sıcak veya soğuk olabilir
- VİDALI KOMPRESÖR ARIZALARI
- KOMPRESÖR ÇALIŞMIYOR
- Kapasite değiştirme valfi %10 konumunda değil
- Rotor yağ pompası arızası nedeniyle yağ ile dolmuştur.
- KOMPRESÖR ÇALIŞIYOR FAKAT AZ SONRA DURUYOR
- Yağ aşırı soğuk ve filtreden geçmiyor
- Kirli filtrenin neden olduğu yüksek basınç düşümü
- Soğutma sistemindeki yağ eksikliği, yağ basıncını yükseltir.
- KOMPRESÖR AVLANIYOR
- Potansiyometre basınç ayarı düşük
- Yük sınır rölesi arızalı
- yağ solenoid valfi tıkalı veya arızalı
- Yağ basıncı kararsız
- Yağ pompası arızalı
- SCROLL (SARMAL) KOMPRESÖRLER Bu oldukça yeni bir kompresör tipi olup daha çok küçük tip split iklimlendirme cihazlarında kullanılır. Her biri spiral (scroll) şeklinde olan iki metal levhadan oluşur. Levhanın biri sabit diğeri ise dönme hareketi yapar. İki spiral alın alına dönerken buhar spiralin merkezine doğru sıkıştırılır. Kapasite aralığı 1-35 kW. Sarmal kompresörlerin yakın gelecekteki kapasite aralıkları 1/8-45 kW aralığına genişleyecektir.
- Sarmal kompresörler
- SARMAL (SCROLL) KOMPRESÖR ARIZALARI
- Sarmal kompresörlerde birbiri içinde iki sarmal bulunur. Bunlardan biri sabit, diğeri eksenel olarak hareket eder. Sarmallar arasına dış çevreden emilen soğutucu akışkan buharı orta kısma doğru sıkıştırılarak taşınır ve buradan basma hattına (üst silindir) verilir. Sarmal kompresörler daha sessiz, daha titreşimsiz ve daha yüksek hacimsel verimle çalışırlar.
- Sarmal kompresörlerin en hassas kısmı sarmal elemanların alın ve yan yüzeyleridir. Bu yüzeyler 10 mikron toleranslarla işlenir. Ayrıca yataklar da çok hassas olmak zorundadır. Sarmal kompresörler de en önemli problem yağsız çalışma ve sıvı yürümesidir. Şekil-2.6’da sıvı yürümesine maruz kalmış sarmallardaki aşınma görülmektedir.
- Sıvı Yürümesinin Etkisi
- SANTRİFÜJ KOMPRESÖRLER Bu tip kompresör genellikle büyük klima santrallerinde kullanılır. Açık ve yarı hermetik tipleri mevcuttur ve soğuk su üretirler. Buhar yüksek devirde dönen çarkın merkezinden emilir ve merkezkaç kuvvet ile çıkış tarafına atılır. Çarkın dışında salyangoz biçimindeki zarf yardımıyla buhar basınçlı olarak basma tarafına yönlendirilir. Bu kompresörlerin sıkıştırma oranı yüksek değildir ancak buhar debisi yüksektir.
- Santrifüj kompresörler
- SANTRİFÜJ KOMPRESÖR ARIZALARI YAĞ ARIZALARI
- Kirli yağ filtresi
- Yağ soğuk, içinde soğutkan var
- Yağ basınç kontrolü arızalı veya ayarsız
- Yağ basınç regülatörü arızalı veya ayarsız
- Yağ seviyesi düşük
- Yağ pompası arızalı
- Uygun olmayan yağ kullanımı
- Arızalı gösterge
- Sıcaklık kontrolü arızalı veya ayarsız
- Yağ ısıtıcı arızalı
- Yağ içerisinde aşırı gaz var
- Ünite durduğunda bile yağ pompası çalışıyor
- Yağ soğutma regülatörü ayarsız
- Kondenser suyu çok soğuk
- Yağ haznesi çok soğuk
- Motor soğutma hattı tıkalı
- Kaçaklı veya tıkalı yağ hattı
- Santrifüj kompresör yağlama sistemi
- Santrifüj kompresörlerde hava tahliye sistemi
- SANTRİFÜJ KOMPRESÖR ARIZALARI
- KOMPRESÖR ÇALIŞMIYOR
- Pnömatik-elektrik valfi ayarsız
- Pnömatik basınç kullanışlı değil
- Motor yüksek sıcaklık rölesi açık konumda
- Haznedeki yağ seviyesi düşük
- Yağ pompa gecikme rölesi arızalı
- Pompa kontaktörü arızalı
- Kompresör gecikme rölesi arızalı
- Elektrik kontrol hattında kesinti
- KOMPRESÖR ÇOK KISA ARALIKLARLA ÇALIŞIYOR VEYA AŞIRI ÇALIŞIYOR
- Pnömatik basınç düşük veya dengesiz
- Yük sınırlama rölesi arızalı
- Kanat çalıştırıcı ayarsız
- Su hattındaki akış anahtarının sarsıntı yapması
- Hava tahliye solenoid valfi arızalı
- Sistemde yoğunlaşmayan gazlar var
- Soğutma yükü ünite için çok büyük
- Yük sınırlayıcı ayarı çok düşük
- KOMPRESÖR AVLANIYOR
- Pnömatik basınç çok düşük veya kararsız
- Yük sınır rölesi arızalı
- Kanat işleticisi arızalı
- Solenoid hava valf i arızalı
- Kondenser su sıcaklığı kararsız
- ELEKTRİK PROBLEMLERİ
- Mekanik problemler beş ana grupta toplanırken elektrikle ilgili problemler sonsuz sayıdadır. Bu problemler mekanik problemler gibi görülmedikleri için arıza tanısı daha zordur ve çok kapsamlı bir arıza bulma programı uygulamak gerekebilir. Elektrik problemlerini şu başlıklar altında sıralamak mümkündür:
- Kompresör arızalarının %10’u aşağıdaki elektriksel durumlardan kaynaklanır:
- Stator sargısı yanıkları:
- Tek faz yanıkları
- Kısmi sargı yanıkları
- Gevşek bağlantılar
- İlk hareket elemanları
- Düzensiz güç beslemesi
- Güç terminallerinin kısa devre olması
- Stator Sargısı Yanıkları
- Uygunsu veya dengesiz gerilim, zayıf kompresör soğutması veya kompresörün üst sınır korumasının yetersiz olması.
- Aşağıda yaygın olarak görülebilecek arıza ihtimallerini kontrol edin:
- Ana sargıda çalışırken voltaj düşmesi oluştuğunda veya güç kaynağı ile kompresör arasındaki herhangi bir bağlantıda gevşeme olduğunda ortaya çıkar. (Ekayıp=IxR) buradaki R direnci herhangi bir zayıf bağlantıdan kaynaklanan temas direncidir.
- Dengesiz faz yüklemesi olduğunda voltaj balansı bozulur.
- Motorun aşırı yüklenmesi. Örnek olarak kompresör motoru mevcut soğutma yükü için küçük seçilmiş olabilir, bu durumda dış ünite yetersiz kalabileceğinden basma hattı basıncı çok artacaktır. Emme ve basma hattı basınçlarını kontrol etmek gerekir.
- Kompresörün kısa aralıklarla çalışıp durması, kalkış anında aşırı akımdan kaynaklanan ısının dağıtılamamasına neden olur.
- Tek Faz Yanıkları
- Üç fazlı sistemde fazın birinin kesilmesi.
- Bu durum tek faza kalma olarak bilinir. Fazlardan birindeki gerilim kaybı motor sargıları üstündeki momenti azaltır. Motor kaybolan elektromotor kuvveti (EMF) nedeniyle yavaş dönmeye başlar, kalan sargılar daha fazla akım çekmeye başladığı için koruma olmazsa sargılar kavrulur. Şayet motordan istenen moment fazla ise motor durur ve devre kesicinin kolayca devreyi açması gerekir.
- Aşağıdaki durumları kontrol edin:
- Hasarlı veya yapışık kontaktör hareket mekanizması.
- Voltaj dengesizliği.
- Trafodan itibaren elektrik bağlantılarının uygun yapılıp yapılmadığı.
- Sigorta yanıklığı.
- Motor korumasının uygun olup olmadığı.
- Motor Sargılarının Yarısı veya Bir Kısmı Yanık
- İki sargılı motorda sargılardan birinde besleme olmaması (kısmen hasarlı)
- Sincap kafesli motorlarda endüktif reaktans olmaması durumunda normal akımının yaklaşık 6 katı fazla akım çekerler. Şayet bina besleme kablosu küçük boyutlu ise motor kalkınırken her defasında voltaj düşmesi olur ve motor düşük voltaj ile kalkınır. Bu etkiyi azaltmanın çeşitli yöntemleri vardır. Yıldız-üçgen kalkış ile kalkıştaki pik akım değeri normal çalışmanın iki katına çıkacak fakat kalkış momenti normal değerinin 1/3’ününde kalacaktır. Bununla birlikte parçalı sargılı motorlarda kalkış momenti ilk yarım sargının bağıl boyutuyla orantılı olacak veya tandem çalışan sargıların biri aşırı çalışacak ve böylelikle kalan yarım sargı aşırı ısınacaktır.
- Aşağıdaki durumları kontrol ediniz:
- Arızalı kontrol devresi
- İç bağlantıların kopukluğu
- Kontaktörün yanık olması
- Gevşek Bağlantılar
- Gevşek elektriksel bağlantıları motor sargılarına ulaşan besleme geriliminde aşırı düşmeye neden olur ve motor hızını sabit tutabilmek için aşırı akım gerekir. Bu durum motor sargılarında I 2 R ısı üretimine ve aşırı ısınmaya neden olur.
- Yardımcı Sargı Yanıkları
- Bu arıza tek fazlı motorlarda hasarlı kalkış (start) kapasitörleri ve rölelerden kaynaklanır.
- Bu elemanlar genellikle güç problemlerine veya kompresörün kısa devreli çalışmasına neden olurlar. Soğutucu akışkan eksikliği nedeniyle alçak basınç anahtarının (LP) kompresörü kısa aralıklarla durdurması bu elemanların arızalanmasının en büyük nedenidir. Bu elemanlar arızalandığında kompresör ana sargısının yanmasına neden olacaktır. Bununla birlikte kompresör çalışır durumda iken kalkış rölesinin yardımcı sargıyı tekrar devreye alması kompresörün aşırı ısınarak ana sargının yanmasına neden olacaktır. Anlık motor hasarlarında yardımcı sargının hasar görmesi durumu çok yaygındır.
- Nokta Yanıklar
- Akım dalgalanmaları ve kompresördeki metal talaşları nokta yanıklarına neden olur.
- Bina elektrik yükündeki hızlı değişimler direnç şeklinde veya endüktif (manyetik etkili) olabilir. Özellikle yüksek endüktif yüklerdeki hızlı değişimler voltajda çivi etkisi oluşturarak sargı yalıtımlarının zayıf noktalarında ark meydana getirir. Hasarlı kompresör nokta yanığının bir biçimidir. Bir nokta yanığı, yerel bir yanık olup bir sargı içinde, sargılar arasında veya sargı ile gövde arasında bulunabilir. Yerel yanıkların rotor ve stator arasındaki metal talaşlarından da kaynaklanabileceğini hatırlayın.
- Kısa Devreli Kompresör Terminalleri
- Kompresör güç terminalleri üzerindeki aşırı moment çubukların etrafındaki porselen kısma zarar verir ve motor gövdesine kısa devre durumu oluşur.
Saving Energy
8 Mart 2011 Salı
Klimalarda Koruyucu Bakım 02
